TỔNG QUAN 50 NĂM QUAN HỆ VIỆT NAM - CHÂU ÂU:
LỊCH SỬ, HIỆN TẠI VÀ HƯỚNG TỚI TƯƠNG LAI
Đinh Công Tuấn*
Tóm tắt: Mối quan hệ Việt Nam - châu Âu trong chặng đường đã qua tuy có những lúc còn thăng trầm, nhưng dòng chủ lưu vẫn là sự hợp tác toàn diện trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội, khoa học - công nghệ, an ninh - quốc phòng... với tinh thần “hợp tác cùng thắng”. Bài viết tập trung phân tích quá trình 50 năm quan hệ Việt Nam - châu Âu trong quá khứ, hiện tại và tương lai; trên tất cả các lĩnh vực khác nhau; cả thành tựu và những vấn đề còn tồn tại.
Từ khóa: quan hệ, Việt Nam, Châu Âu, EU
Abstract: During the pass time, the relationship between Vietnam and Europe has been up and down but the mainstream is still comprehensive cooperation in all fields of politics, economics, culture and society, science - technology, security - national defense, etc., with the spirit of “win - win” cooperation. The article focuses on analyzing the past, present and future of 50 years of Vietnam - Europe relations in all fields, both successful and remaining issues.
Keywords: relations, Vietnam, Europe, EU
PHẦN LAN GIA NHẬP NATO: TÁC ĐỘNG ĐẾN AN NINH CHÂU ÂU
Nguyễn Hồng Quân *
Tóm tắt: Sự kiện Phần Lan chính thức trở thành thành viên thứ 31 của NATO vào ngày 04/4/2023 đánh dấu sự thay đổi lớn đối với an ninh châu Âu, làm biên giới giữa khối liên minh quân sự này với Nga tăng gấp đôi. Bài viết tập trung đánh giá những tác động của sự kiện Phần Lan gia nhập NATO, trong đó nhấn mạnh rằng, cùng với ưu thế mới, NATO cũng sẽ phải đối mặt với một số khó khăn, bất lợi, nhất là nguy cơ gia tăng căng thẳng với Nga và việc phải hòa nhập một thành viên vốn theo đuổi chính sách trung lập suốt nhiều thập kỷ như Phần Lan.
Từ khóa: Phần Lan, thành viên NATO, an ninh, châu Âu, Nga
Abstract: The event that Finland officially became the 31st member of NATO on April 4, 2023 marked a major change for European security, doubling the border between this military alliance with Russia. The article focuses on assessing the impacts of Finland's accession to NATO, which emphasizes that, along with new advantages, NATO will also face some difficulties and disadvantages, especially the risk of increased tensions with Russia and the need to integrate a member that has pursued a policy of neutrality for decades like Finland.
Keywords: Finland, NATO’s member, security, Europe, Russia
LÝ THUYẾT PHÁP LUẬT CỦA JEREMY BENTHAM:
NHỮNG ĐÓNG GÓP VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN TIẾP TỤC TRAO ĐỔI
Nguyễn Minh Tuấn*
Tóm tắt: Jeremy Bentham (1748-1832) là một nhà luật học, nhà triết học, nhà cải cách pháp lý và xã hội nổi tiếng người Anh. Ông cũng là một trong những người có ảnh hưởng nhất của trường phái thực chứng pháp luật, người sáng lập ra chủ nghĩa vị lợi. Mục đích của bài viết này là tác giả tìm kiếm và chỉ ra những đóng góp quan trọng của Bentham về lý thuyết pháp luật, đồng thời phân tích những vấn đề cần tiếp tục trao đổi trong lý thuyết của ông.
Từ khoá: thực chứng pháp lý, tối ưu hoá hạnh phúc, thuyết mệnh lệnh
Abstract: Jeremy Bentham (1748-1832) is an English well-known jurist, philosopher, legal and social reformer. He is also one of the most influential people of the legal positivism, the founder of utilitarianism. The purpose of this article is to find and point out Bentham’s important contributions to legal theory and analyze issues that need to be further discussed in his theory.
Keywords: legal positivism, utilitarianism, imperative theory
QUY ĐỊNH CỦA VƯƠNG QUỐC ANH VỀ QUYỀN RIÊNG TƯ TÀI CHÍNH CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG
Trần Nguyễn Phước Thông*
Tóm tắt: Một trong những phát triển đáng chú ý nhất trên thị trường tài chính trong những năm qua là sự phát triển của công nghệ kỹ thuật số, trong đó nổi bật là sự phát triển của công nghệ tài chính (fintech). Sự phát triển của fintech đặt ra nhiều vấn đề liên quan đến quyền riêng tư của người tiêu dùng, từ nhiệm vụ bảo mật ngân hàng đến quy định bảo vệ dữ liệu liên ngành. Bài viết này phân tích sự phát triển của fintech dưới góc độ quyền riêng tư của người tiêu dùng và tập trung vào tác động của trí tuệ nhân tạo (AI) đối với các quy định về quyền riêng tư của người tiêu dùng tại Vương quốc Anh, từ đó đưa ra một số khuyến nghị chung đối với sự phát triển về quyền riêng tư tài chính của người tiêu dùng trong tương lai.
Từ khóa: quyền riêng tư, tài chính tiêu dùng, trí tuệ nhân tạo
Abstract: One of the most notable developments in the financial markets over the years has been the rise of digital technology, notably the growth of fintech. The growth of fintech raises many issues related to consumer privacy, from banking security mandates to cross-industry data protection regulation. This article analyzes the growth of fintech from the perspective of consumer privacy and focuses on the impact of artificial intelligence (AI) on UK consumer privacy regulations, from there, some general recommendations are made for future developments in consumer financial privacy.
Keywords: privacy, consumer finance, artificial intelligence
VẤN ĐỀ QUYỀN LỰC TỪ GÓC NHÌN CỦA NICCOLÒ MACHIAVELLI TRONG TÁC PHẨM “QUÂN VƯƠNG”
Lê Công Bắc*
Nguyễn Thu Trang*
Lê Thái Bão*
LTS: Nghiên cứu được Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tài trợ trong khuôn khổ Đề tài mã số SĐH2022-03.
Tóm tắt: Niccolò Machiavelli là một trong những triết gia vĩ đại nhất thời Phục hưng, ông được xem là cha đẻ của khoa học chính trị hiện đại. Những quan điểm của Niccolò Machiavelli về quyền lực, đặc biệt là quyền lực chính trị, vẫn còn nguyên giá trị đến nền chính trị hiện đại ngày nay. Chính vì vậy, Niccolò Machiavelli đã đặt nền tảng cho các lý thuyết chính trị hiện đại, nhất là vai trò của một nhà lãnh đạo - bậc quân vương đối với quyền lực chính trị. Machiavelli sử dụng thuật ngữ “Virtù” để chỉ tố chất mà bậc quân vương cần phải có để đảm bảo quyền lực và lợi ích chính trị. Trên cơ sở đó, bài viết này tập trung vào nội dung vấn đề quyền lực từ góc nhìn của Niccolò Machiavelli trong tác phẩm “Quân vương” nhằm cung cấp một cách nhìn khách quan, đa chiều về các di sản của triết gia xứ Florence (Italia) này đối với nền chính trị hiện đại từ nguồn dữ liệu thứ cấp bằng tiếng Việt, tiếng Anh và tiếng Italia.
Từ khóa: virtù, Niccolò Machiavelli, Quân vương
Abstract: Niccolò Machiavelli was one of the greatest philosophers of the Renaissance, he is considered “the father” of modern political science. Niccolò Machiavelli’s views on power, especially political power, are still valid in today's modern politics. Therefore, Niccolò Machiavelli laid the foundation for modern political theories, especially the role of a leader - a prince in political power. Machiavelli uses the term “Virtù” to refer to the qualities that a prince must have to ensure power and political benefits. On that basis, this article focuses on the content of the power from the perspective of Niccolò Machiavelli in the work “The Prince” which aims to provide an objective, multi-dimensional view of this Florence (Italian) philosopher’s heritage to modern politics from secondary data sources in Vietnamese, English, and Italian.
Keywords: virtù, Niccolò Machiavelli, the Prince
CHÍNH SÁCH GIÁO DỤC SỐ Ở CHÂU ÂU
Hoàng Vũ Linh Chi *
Trần Thị Thu Huyền **
Tóm tắt: Sự phát triển của giáo dục đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với việc hoàn thành các mục tiêu trong các chiến lược phát triển Châu Âu số hóa và bền vững. Giải quyết các thách thức và tận dụng các cơ hội do giáo dục số mang lại, Liên minh Châu Âu đã phát triển một hệ thống chính sách giáo dục số toàn diện. Bài viết tập trung vào các đặc điểm chính của các chính sách giáo dục số nổi bật ở cả cấp độ Châu Âu và tại một số quốc gia thành viên, bao gồm các chiến lược và các sáng kiến đổi mới giáo dục số của Châu Âu, trọng tâm và các nội dung chính của các chính sách giáo dục số quan trọng đã được thực hiện ở Châu Âu. Qua đó bài viết cũng đưa ra một số gợi ý cho Việt Nam.
Từ khóa: giáo dục số, chính sách giáo dục số, Châu Âu
Abstract: The development of education plays a particularly important role in achieving the goals in the Europe’s digital and sustainable development strategies. Addressing the challenges and taking advantage of the opportunities offered by digital education, the European Union has developed a comprehensive system of digital education policies. The article focuses on the main features of prominent digital education policies both at European level and in some member states, including Europe’s digital education innovation strategies and initiatives, the focus and main contents of important digital education policies that have been implemented in Europe. Through that, the article also offers some suggestions for Vietnam.
Keywords: digital education, digital education policy, Europe
VƯỜN NHO ĐỒI MONTMARTRE: TỪ TRUYỀN THỐNG NGHÌN NĂM SẢN XUẤT RƯỢU VANG PARIS ĐẾN HỒ SƠ DI SẢN THẾ GIỚI
Hoàng Văn Dũng*
LTS: Bài viết này là kết quả của đề tài cấp Bộ “Vốn du lịch ở Hà Nội: Thực trạng và những vấn đề đặt ra” do Viện Xã hội học, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam chủ trì.
Tóm tắt: Vườn nho Montmartre (Clos Montmartre) nằm ở phía bắc đồi Montmartre, nơi có Vương cung Thánh đường Sacré-Coeur. Đồi Montmartre là một quần thể di tích lịch sử nổi tiếng và là một trong những địa điểm du lịch thu hút nhiều khách nhất của thủ đô Paris. Dù chỉ với 1.760 cụm nho trên một diện tích 1.556 m2, vườn nho Montmartre giữ một vị trí quan trọng trong việc duy trì truyền thống hàng nghìn năm sản xuất rượu vang của Paris và vùng thủ đô (Île-de-France). Vượt lên trên khía cạnh tài chính, Lễ hội thu hoạch nho tạo nên một sự kiện văn hóa, du lịch vô cùng độc đáo, kết nối cư dân của Quận 18 và phần còn lại của nước Pháp cũng như thế giới. Hơn nữa, sự kiện này góp phần không nhỏ nhằm xây dựng thương hiệu một loại “rượu vang di sản”, hay phát triển du lịch rượu vang của Paris và vùng phụ cận. Đặc biệt, khi chính quyền Quận 18 xây dựng hồ sơ ứng viên để UNESCO công nhận đồi Montmartre là di sản thế giới, vườn nho Montmartre trở thành một nhân tố đặc sắc.
Từ khóa: lễ hội, vườn nho Montmartre, du lịch rượu vang, nông nghiệp sạch, Paris
Abstract: The Clos Montmartre Vineyard (La Vigne du Clos Montmartre) is situated to the north of the butte Montmartre (hillock of Montmartre) where the Sacred-Heart Basilica is located. Montmartre is a famous historical site and one of the most attractive tourist destinations in Paris. Even with just 1,760 grapes in an area of 1,556 m2, Clos Montmartre plays an important role in maintaining a millenary wine tradition in Paris and Île-de-France region. Beyond the financial aspect, the Fête des Vendanges de Montmartre has become a unique cultural and tourist event, connecting the residents of the 18th arrondissement of Paris (XVIIIe arrondissement) with the rest of France and the world. Furthermore, this event contributes significantly to branding a “heritage wine”, or to promote wine tourisme of Paris and Île-de-France. In particular, when the authorities of the 18th arrondissement requested that Montmartre be included in the UNESCO World Heritage List, the Clos Montmartre became an essential element..
Keywords: festivals, Montmartre vineyards, wine tourism, clean agriculture, Paris
MỐI QUAN HỆ GIỮA AN TOÀN VÀ RỦI RO TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA QUYỀN LỰC
Nguyễn Anh Cường*
Nguyễn Việt Đức **
Tóm tắt: Trong quan hệ quốc tế, quyền lực là mục tiêu cốt lõi. Quá trình sử dụng quyền lực tác động lên các chủ thể khác để có được kết quả (chuyển hóa quyền lực) trong quan hệ diễn ra thường xuyên, trở thành cách thức cơ bản để các chủ thể đạt được mục tiêu. Tuy nhiên, rủi ro luôn hiện hữu khi các chủ thể ngày càng phản ứng mạnh mẽ đối với quá trình chuyển hóa quyền lực, đặc biệt khi các chủ thể trong quan hệ là các quốc gia. Rủi ro đó đặt chủ thể vào tình huống hoặc bị mất an toàn, hoặc muốn an toàn chủ thể này phải thay đổi hành vi theo mục đích của chủ thể khác. Bài viết sử dụng phương pháp tổng hợp, mô tả, và lập luận về các cách hiểu, về mối quan hệ giữa an toàn và rủi ro để đi đến khẳng định tầm quan trọng của an toàn và rủi ro trong quá trình chuyển hóa quyền lực.
Từ khóa: an toàn quyền lực, rủi ro quyền lực, chuyển hóa quyền lực, quan hệ quốc tế
Abstract: The central objective in the field of international relations is the attainment of power. Consequently, power utilization to sway other entities towards desired outcomes (power transformation) is expected within relationships, serving as the predominant means by which actors attain their objectives. Nonetheless, risks are a constant factor when actors exhibit heightened reactions to power transitions, particularly in cases where the actors involved are sovereign states. The presence of such a risk places the subject in a precarious position where their safety is compromised, necessitating a modification of their behavior to meet the objectives of another party in order to ensure their safety. The article employs the techniques of synthesis, description, and argumentation to elucidate the means of comprehending the correlation between safety and risk, ultimately affirming the significance of safety and risk in the process of power transformation.
Keywords: power security, power risks, power transformation, international relations
QUAN HỆ VIỆT NAM - CHLB ĐỨC:
NHÌN LẠI CHẶNG ĐƯỜNG HỢP TÁC VÀ PHÁT TRIỂN
Nguyễn Thanh Lan*
Đỗ Thị Hồng Loan**
Tóm tắt: CHLB Đức là quốc gia có mối quan hệ hữu nghị truyền thống lâu đời với Việt Nam.Việt Nam và CHLB đã có trải qua gần 50 hợp tác và phát triển với rất nhiều khó khan, thách thức. Trong thời gian tới, quan hệ Việt Nam - CHLB Đức sẽ tiếp tục phát triển, mở ra một chương mới tươi sáng trong quan hệ hợp tác và hữu nghị tốt đẹp giữa hai nước, thể hiện cam kết và quyết tâm chung tay đưa quan hệ hai nước lên tầm cao mới.
Từ khóa: quan hệ, Việt Nam, CHLB Đức
Abstract: Germany is a country with a long tradition of friendship with Vietnam. Vietnam and the Federal Republic have experienced nearly 50 cooperation and development with many difficulties and challenges. In the coming time, the relationship between Vietnam and Germany will continue to develop, opening a bright new chapter of the good cooperation and friendship between the two countries, demonstrating the commitment and determination to promote the bilateral relations to a new height.
Keywords: relations, Vietnam, Germany
CHUYỂN “TƯ DUY CHỈ ĐẠO SẢN XUẤT” SANG
“TƯ DUY KINH TẾ THỊ TRƯỜNG” TRONG CHIẾN LƯỢC
PHÁT TRIỂN KINH TẾ: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH CHO VIỆT NAM
Lưu Văn Duy*
Đỗ Kim Chung**
Tóm tắt: Tư duy chỉ đạo sản xuất vẫn tồn tại trong hoạch định, thực thi các chính sách phát triển kinh tế. Nhà nước thiên về quản lý, chỉ đạo, hướng vào cung sản phẩm hơn là hướng vào cầu. Tư duy kinh tế thị trường dựa trên quy luật kinh tế thị trường và hướng cầu, coi trọng hiệu quả kinh tế. Nhà nước giữ vai trò “kiến tạo” cho phát triển triển kinh tế đảm bảo các mục tiêu xã hội và môi trường. Để phát triển kinh tế bền vững, cần thiết phải chuyển tư duy chỉ đạo sản xuất sang tư duy kinh tế thị trường bằng việc: thay đổi nhận thức và hành động từ chỉ đạo sang kiến tạo phát triển; tiếp tục đổi mới chính sách kinh tế theo hướng tôn trọng quy luật thị trường; tập trung đầu tư công ở các lĩnh vực mà thị trường thất bại; cập nhật kiến thức kinh tế thị trường cho các cán bộ hoạch định và thực thi chính sách; Đổi việc giao và đánh giá nghiệm thu kết quả nghiên cứu các đề khoa học nhất là nông nghiệp ở các cấp.
Từ khóa: Tư duy chỉ đạo sản xuất, tư duy kinh tế thị trường, kiến tạo phát triển
Abstract: The production instructing thoughts currently still exists in making, implementing economic development policies. The state functions are still biased towards managing, instructing, supply driven rather than enabling and market demand driven. The market economy thoughts based on market laws and supply driven, considering economic efficiency. The state plays a “enabling role” for economic development, ensuring social and environmental goals. For the sake of sustainable economic development, there is a need to transform the production instruction to market economy thoughts by: changing in perceptions and acts of people involved in economic policy making and implementing from instructing to development enabling; renovating economic policies toward respecting and adapting market economy laws; devoting public investment in areas where market failures exist; upgrading market economy knowledge for policy makers, managers and researchers; and renewing criteria for assessing outputs of scientific research projects at different management levels.
Keywords: production instructing thoughts, market economy thoughts, development enabling
KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN QUY ĐỊNH VỀ THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG TRONG BỘ LUẬT DÂN SỰ 2015 TỪ GÓC NHÌN
CỦA BỘ NGUYÊN TẮC UNIDROIT (PICC)
Nguyễn Thị Hoa Cúc*
Nguyễn Minh Phú**
Tóm tắt: Cùng với sự phát triển không ngừng của nền kinh tế, sự phân công lao động ngày một trở nên sâu sắc. Điều này có nghĩa là mỗi cá nhân chỉ có thể đảm nhận một hoặc một số công việc nhất định. Vậy nên, để thoả mãn nhu cầu của mình họ buộc phải liên kết, trao đổi các giá trị lẫn nhau. Việc này được thực hiện chủ yếu thông qua phương tiện chính là hợp đồng. Trên thực tế, quá trình thực hiện hợp đồng có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc quyết định khả năng thụ hưởng lợi ích giữa các bên. Do đó, pháp luật quốc nội và luật pháp quốc tế từ sớm đã có ban hành các quy định điều chỉnh chung cho vấn đề này. Trên cơ sở phân tích Bộ luật Dân sự 2015 và Bộ nguyên tắc Hợp đồng thương mại quốc tế - PICC của UNIDROIT về thực hiện hợp đồng, bài viết sẽ chỉ ra những mặt hạn chế còn tồn đọng trong pháp luật dân sự Việt Nam hiện nay và đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện hơn quy định trong Bộ luật Dân sự 2015 liên quan đến chế định trên.
Từ khoá: thực hiện hợp đồng, Bộ luật Dân sự 2015, PICC
Abstract: Due to the successive development of the economy, the division of labor has been becoming more and more profound. This means that, a person only can take the responsibility on one or a few certain works. Therefore, to fulfill the requirement they are coerced to couple and exchange the values with each other. This issue is virtually functioned by the contract. As a matter of fact, the process of conducting the contract really plays an important role in deciding if the parties can get the benefits. That’s the reason why the domestic law and the international law have promulgated some provisions regulating the aspect at the outset. On the basis of analyzing Civil Code 2015 and Principles of International Commercial Contracts (UNIDROIT) on the implementation of contracts, this article clarified drawbacks existing in Vietnam’s civil law. Therefore, it offered some methods so as to complete Civil Code 2015’s provision relevant to the aspect.
Keywords: performance of contracts, Civil Code 2015, PICC
XUNG ĐỘT NGA - UKRAINE
VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO BẢN LĨNH CHÍNH TRỊ CHO QUÂN NHÂN
TRONG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM HIỆN NAY
Phạm Văn Phú*
Chử Thị Nhuần**
Tóm tắt: Chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine đã diễn ra gần hai năm (24/02/2022) và đã để lại những hậu quả hết sức nặng nề về người và thiệt hại về kinh tế. Cho đến nay, tiến trình đàm phán, hoà giải để lập lại hoà bình, ổn định chính trị cho Ukraine vẫn là bài toán phức tạp, khó có lời giải cho các tổ chức quốc tế và các nước phương Tây. Ngay sau khi cuộc xung đột diễn ra, đã có rất nhiều học giả, các nhà chính trị phân tích, bình luận và đưa ra nhiều quan điểm khác nhau. Tuy nhiên, dù tiếp cận ở góc độ nào thì cuộc xung đột quân sự giữa Nga - Ukraine đã để lại nhiều bài học sâu sắc cho các quốc gia trên thế giới nói chung và nước ta nói riêng; đặc biệt là vấn đề nâng cao bản lĩnh chính trị cho quân nhân trong Quân đội nhân dân Việt Nam đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Từ khoá: xung đột quân sự, Nga, Ukraine
Abstract: Russia’s special military operation in Ukraine has been going on for nearly two years (since February 24, 2022) and has left extremely heavy human consequences and economic damage. Up to now, the process of negotiation and reconciliation to restore peace and political stability for Ukraine is still a complex, difficult problem for international organizations and Western countries to solve. Immediately after the conflict took place, many scholars and politicians analyzed, commented and gave many different views. However, no matter from which angle one approaches it, the military conflict between Russia and Ukraine has left many profound lessons for countries around the world in general and Vietnam in particular; especially the issue of enhancing the political bravery of soldiers in the Vietnam People’s Army to meet the requirements of protecting the Fatherland in the new situation.
Keywords: military conflict, Russia, Ukraine
* TS., Học Viện Nông nghiệp Việt Nam
** GS.TS., Học Viện Nông nghiệp Việt Nam
Nhận bài ngày: 15/11/2023
Phản biện xong: 06/12/2023
Chấp nhận đăng: 15/12/2023